Zanimljiva geografija: Najviši planinski vrhovi u Srbiji

Kada ste se poslednji put zamislili nad geografskim atlasom ili kartom Srbije? Nekad veoma omiljena igra „Zanimljiva geografija“ umela je da nas drži „u pripravnosti“, te smo napamet znali gradove, države, reke i planine sveta. Kao strastveni zaljubljenici igre i učenja, preslišavali smo se naziva sela i poznavali čak i planinske vrhove i njihove nadmorske visine.

Svi smo s lakoćom pamtili da je najviša tačka na Kopaoniku Pančićev vrh, a na Staroj planini – Midžor. Neretko se u vatrenoj prepirci moglo čuti kako je Đeravica planinski vrh, a ne planina.

Ako ste i vi jedan od onih koji su već zaboravili, a rado bi da se podsete zanimljivih činjenica iz geografije, u narednim redovima pronađite nove podatke i „obnovite staro gradivo“ o najvišim planiniskim vrhovima u Srbiji.

Pančićev vrh – Kopaonik

Pančićev vrh je možda najpoznatiji planinski vrh u zemlji, zahvaljujući svom zvučnom imenu i tome što se nalazi na najpopularnijem skijalištu u regionu. Pored toga što je najveći planinski masiv, Kopaonik je i najveći ski centar Srbije i  omiljena destinacija za odmor na planini. Stoga ne treba da iznenadi što je i Pančićev vrh deo njegove bogate turističke ponude.

Zbog raznovrsne flore i faune Srebrne planine, ali i fantastičnog pogleda koji se pruža sa Pančićevog vrha, ovaj nacionalni park spada u atraktivne destinacije za letovanje i zimovanje. U samom planinskom centru nalaze se brojni luksuzni hoteli i restorani, te sjajan izbor sportskih i zabavnih sadržaja. Od skijanja, preko snoubordinga i boba zimi do adrenalinskih sportova leti, provod na Sunčanoj planini je zagarantovan.

Podjednako privlačan skijašima i ljubiteljima planinarenja, najviši vrh Kopaonika ima nadmorsku visinu od 2.017 metara. Naziv je dobio po botaničaru i naučniku Josifu Pančiću, koji se u prirodne lepote Kopaonika zaljubio davne 1851. godine kada je prvi put posetio ovu planinu. Čitav vek kasnije, u julu 1951. godine, prema želji naučnika, njegovi posmrtni ostaci, kao i njegove supruge, preneseni su na najviši kopaonički vrh – Milanov vrh. Od tada nosi ime po kome ga i danas poznajemo – Pančićev vrh.

Sve dok 1999. godine nije teško oštećen u NATO bombardovanju, na listi obaveznih turističkih obilazaka na Kopaoniku nalazio se i Pančićev mauzolej. Međutim, uprkos tome što je renoviran, poseta ni danas nije moguća, zbog toga što se u neposednoj blizini nalazi zgrada Agencije za kontrolu vazdušnog saobraćaja i radar Vojske Srbije.

Crnook – Dukat

Iako ima nadmorsku visinu ispod 2000 metara, najviši vrh planine Dukat Crnook zaslužuje mesto na ovom popisu zbog svoje nesvakidašnje lepote. Ne tako popularna i turistički razvijena planina Dukat nalazi se na krajnjem jugoistoku Srbije, izdiže se iznad Bosilegrada i Vlasinskog jezera.

Zbog prirodnog bogatstva kojim je obdarena, ova planina privlači veliki broj planinara iz godine u godinu. Sam vrh Crnook ima visinu od 1.881 metra i nalazi se na jednom od tri kraka Dukat planine, koji se odvaja prema jugu. Od podnožja do vrha ima 7,5 kilometara, što je za iskusne planinare oko 3 sata hoda kroz predivni zeleni predeo.

Besna Kobila – Besna Kobila

Na 1.922 m nadmorske visine nalazi se najviši vrh planine Besna Kobila, pod istim imenom. Kao deo Rodopskog masiva, bogata rudom, ali i brojnim biljnim i životinjskim vrstama, Besna Kobila je naročito zanimljiva planinarima, sakupljačima lekovitog bilja, ali i bicilistima i ljubiteljima šetnje. S obzirom na to da je više od pola godine pokrivena snegom, smatra se pogodnim mestom za zimski turizam. Za sve koji se osmele da osvajaju najviši vrh, pravo uživanje je šetnja stazom „Nebeski put“, koja se nalazi na 1.800 metara.

Midžor – Stara planina

Na granici Srbije i Bugarske na 2.169 metara nalazi se najviši vrh Stare planine Midžor. Neretko se naziva i najvišim planinskim vrhom centralne Srbije. Osam kilometara dugačka markirana staza za planinare vodi pravo do vrha i počinje od planinarskog doma „Babin Zub“. Pešačenje normalnim hodom u trajanju od dva i po sata dovešće vas ne samo do najviše tačke Stare planine, već i graničnog kamena. Naime, kamen koji obeležava vrh planine je ujedno i granični kamen, pa je tako moguće da jednom nogom stojite u Srbiji, a drugom u Bugarskoj.

Pored ove zanimljivosti, planinari kao najznačajnije iskustvo u ovom usponu i osvajanju staroplaninskog vrha navode uživanje u nestvarno lepom prirodnom okruženju i na kraju – fantastičnom pogledu.

Pogled – Mokra Gora

Među najvišim planinskim vrhovima Srbije vredi ubrojati i Pogled (2.154 m nmv, Mokra Gora). Kao deo planinskog venca Prokletija, planina Mokra Gora izdvaja se po svojoj lepoti. Njena prirodna blaga opčinila su i čuvenog Jovana Cvijića, koji ju je nazvao lepoticom Balkana.

Neupućeni ili slabiji poznavaoci zanimljive geografije mogli bi pomešati ovaj planinski masiv sa parkom prirode u Zlatiborskom okrugu. Međutim, ova impresivna planina nalazi se na jugozapadu Srbije, između Ibra i Belog Drima. Poznata zbog svoje netaknute lepote i legendarnog izvora Savine vode, Mokra Gora i danas privlači planinare koji osvajaju njene vrhove.

Đeravica – Prokletije

Koliko puta ste igrajući Zanimljivu geografiju pokušali da prevarite saigrače i kažete da je planina na slovo Đ – Đeravica? Zvučni naziv planinskog vrha poznat nam je iz udžbenika, jer je dugo smatran najvišim vrhom Srbije. Međutim, uprkos svojoj impozantnoj visini od 2.656 m, ipak nosi titulu drugog najvišeg vrha, jer je za dva metra niži od Velike Rudoke na Šar-planini.

Zapravo, za Đeravicu se vezuje još jedna zabluda, a to je da je najviši vrh Prokletija. Premda jeste najviši vrh na Prokletijama u Srbiji, Đeravica ipak nije najviši vrh ove planine. Najviši je Jezerski vrh, visok 2.694 metra, koji se nalazi na teritoriji Albanije.

Velika Rudoka – Šar-planina

Na kraju, titula najvišeg vrha Srbije pripada vrhu Velika Rudoka ili samo Rudoka, koji se nalazi na Šar-planini, na granici naše države sa Severnom Makedonijom. Iako nije najviša tačka Šare (to je Titov vrh, 2.748m u Makedoniji), prema tvrdnjama stručnjaka i poslednjim izvršenim merenjima, ovaj 2.658 metara visok planinski vrh je sasvim izvesno zaslužio svoje mesto u udžbenicima geografije kao najviši u zemlji.

Inače, od prvih deset najviših planinskih vrhova u Srbiji, čak pet se nalazi na Šar-planini. Pored Velike Rudoke tu su i Bistra (2.651m), Peskovi (2.609m), Crni vrh (2.585m) i Vrtop (2.555m).

Poređenja radi, najviši vrh Šumadije je Cvijićev vrh na Rudniku (1.132 m), dok je u Vojvodini to Gudurički vrh na Vršačkim planinama visok 641 metar. Najviša tačka na Zlatiboru je Tornik (1.496 m), na Zlataru je to vrh Krstača (1.625 m), a na Tari Zborište (1.591 m). Što se planina u okolini Leskovca tiče, najviši vrh ima Čemernik – Veliki Čemernik se nalazi na 1.638 m. Najviša tačka Kukavice je Vlaina (1.442m), dok je Velja Glava sa visinom od 1.181 m najviši vrh planine Goljak.

/PR/