Dnevnik Juga Dnevne internet novine juga Srbije
„Bolje prilike po meri nerazvijenih područja“ naziv je projekta koji sprovode NALED i partneri, uz podršku Evropske unije, u okviru programa prekogranične saradnje Srbija – Severna Makedonija.U projekat su, sa srpske strane, uključene opštine Vlasotince, Lebane i Surdulica, a sa makedonske Kumanovo i Staro Nagoričane.
-Cilj projekta je ekonomsko osnaživanje stanovništva u oblastima poljoprivrede, agroturizma i zanatskih rukotvorina, kroz unapređenje i uvođenje podsticajnih mera za samozapošljavanje i povećanje stepena privrednih aktivnosti u pomenutim područjima – rekla je savetnica za regionalni razvoj NALED-a Dijana Spalević.
S obzirom na to da je projekat započet u aprilu 2021.godine, najpre su mapirane i definisane potrebe potencijalnih korisnika seoskih sredina i predlozi podsticajne podrške u pet opština prekograničnog područja. Usledili su istraživanja resursa, konkursi, obuke i stručna savetovanja. U vlasotinačkoj opštini ona su se odnosila na poljoprivredne proizvođače i žene koje se bave očuvanjem starih i umetničkih zanata. Kao proizvod tih aktivnosti, definisani su programi finansijske podrške poljoprivrednim proizvođačima i stari zanatlijama koji će se sprovoditi od naredne godine.
Studijska poseta Severnoj Makedoniji, završena juče, pomogla je upoznavanju sa dobrim praksama u ovim oblastima u susednoj zemlji i povezivanju učesnika, koje može rezultirati budućom saradnjom.
Ggradonačelnik Kumanova Maksim Dimitrievskiprimio je predsednika opštine Vlasotince Bratislava Petrovića, sa saradnicima i predstavnike NALED-a. Konstatovano je da postoji prostor da se prekogranična saradnja unapredi u različitim oblastima i dogovoreno da se iskoriste mogućnosti koje donose novi programi i pozivi za pogranična područja dveju zemanja u narednomperiodu.
Članove srpske delegacije primio je i predsednik republičke Zanatske komore AgronFazliju, koji je istakao da je saradnja neophodna u poboljšanju položaja zanatlija u regionu. Gosti iz Srbije posetili su i kožara, čevlara, čuli prezentaciju o API terapiji, uspešnim primerima agroturizma i ekološke kozmetike zasnovane na lekovitom bilju.
U Starom Nagoričanu, mestu gde postoji jedina srpska škola u Severnoj Makedoniji, gradonačelnica Žaklina Jovanovska, sa saradnicima, primila je predstavnike vlasotinačke opštine – predsendika Bratislava Petrovića i pomoćnika Nebojšu Stojanovića. Učesnici su razmenili iskustva o funkcionisanju lokalnih samouprava i mogućnostima da se saradnja produbi.
-Naši partneri u prekograničnom području pohvalili su sistem transfera novca lokalnim samoupravama, koji postoji u Srbiji i koji omogućava ulaganja u lokalne prioritete – rekao je pomoćnik predsednika opštine Nebojša Stojanović.
Gradonačelnica Jovanovska povela je, lično, srpsku delegaciju u obilazak, manastirske crkve Svetog Đorđa, izuzetne građevine iz doba Nemanjića, koja krasi Staro Nagoričane.
-Dogovorili smo dolazak gradonačelnika Kumanova i Starog Nagoričana u narednom periodu u Vlasotince, kako bismo razmotrili sve oblike saradnje na korist naših građana– sumirao je utiske predsednik opštine Vlasotince Bratislav Petrović.
On je predvodio delegaciju tri opštine koja je na kraju posete položila venac na monumentalni spomenik srpskim junacima poginulim u Kumanovskoj bici 1912. godine, na lokalitetu Zebrnjak. Ova bitka bila je odlučujuća u započetom oslobođenju od Turaka. Velelepni spomenik podignut je 1937.godine, bio je visok 48,5 metara, a 1942. kulu visoku 31 metar srušili su Bugari. U sadašnjem stanju spomenik je visok 18 metara.
-Mi smo danas tu zato što ste vi položili svoje živote . Večna vam slava, junaci – zapisao je predsednik Petrović u knjizi utisaka.
Uzvratna poseta članova delegacije Severne Makedonije iz Kumanova i Starog Nagoričana najavljena je za sledeću nedelju. Projekat „Bolje prilike po meri nerazvijenih područja“ vredan blizu 190 hiljada evra finansira Evropska unija sa 85 posto i NALED i partneri sa 15 procenata.
