Pre dve decenije je ukinuta, ali polovina Srba i danas smatra da ponovo treba uvesti smrtnu kaznu

”Ljudski život je neprikosnoven. U Republici Srbiji nema smrtne kazne‘,”. Tako glasi član 24 važećeg Ustava iz 2006. godine. Četiri godine ranije, 26. februara, Skupština Srbije je ukinula smrtnu kaznu, ali do danas ne prestaju da stižu inicijative za njeno ponovno uvođenje

Od 2022. godine, u Srbiji se redovno sprovode istraživanja na reprezentativnom uzorku građana, a rezultati su uglavnom isti: ravnomeran broj ispitanika je za (43%) i protiv (43%) smrtne kazne, a konstantan je i broj anketiranih koji ostaju neodlučni po ovom pitanju.

U poslednjoj deceniji su, posebno nakon pojedinih slučajeva, glasovi za njeno ponovno uvođenje postali još glasniji.

A ovaj, najdrastičniji oblik kažnjavanja, primenjivan je u Srbiji od nastanka moderne države, 1804. godine. Iako tačnih podataka nema, procene govore da je za nešto više od dva veka, smrtna kazna sprovedena nad 7.000 ljudi, za najrazličitija krivična dela, koja nisu uvek uključivala ubistvo.

Izvršenje smrtnih kazni u Beogradu do 1905. godine obavljano je javno, kasnije daleko od očiju javnosti, ali se u ostatku Srbije, ovakva praksa zadržala još nekoliko decenija.

U modernije doba, smrtnu kaznu vešanjem zamenilo je streljanje. Streljački vod sastojao se od osam ljudi, ali oni nisu znali u čijim puškama su pravi metkovi, a u kojim ”ćorci”.

Kako je vreme odmicalo, tako su i propisi o smrtnoj kazni ublažavani i izricano ih je sve manje. U Srbiji, koja je od 1992. godine bila deo Savezne Republike Jugoslavije, sudovi su od 1991. do 2002. godine izrekli 19 smrtnih kazni, od kojih nijedna nije izvršena.

Poslednja je izvršena 14. februara 1992. godine, kada je u Somboru streljan Johan Drozdek, osuđen na smrt četiri godine ranije, zbog silovanja i ubistva šestogodišnje devojčice. Devojčicu je ubio kako bi se, utvrdio je sud, osvetio njenom ocu, koji mu nije dao stari bicikl.