Leskovačko polje, Pusta Reka i Vlasina proglašene za područja od izuzetne važnosti za ptice

Medjunarodna organizacija BIRDLife International, proglasila je novu mrežu značajnih područja za ptice u Srbiji. Nju čini 79 lokacija, koje pokrivaju 29,2 posto teritorije države, a u Jablaničkom i Pčinjskom okrugu, mapirana su tri: Leskovačko polje, Pusta Reka i Vlasina.

IBA područja za ptice(Important Bird Area)  proglašavaju se zarad zaštite najredjih i najugroženijih vrsta, to jest očuvanja njihovih staništa i populacija. Ona uključuje značajnije lokacije na kojima se divlje ptice razmnožavaju, prehranjuju, odmaraju i prezimljavaju.

Milan Ružić, predsednik Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije kaže da je tokom prošle i ove godine sprovedena četvrta inventarizacija značajnih područja za ptice u poslednje tri decenije. Nova nacionalna mreža je proširavana, pa se sa 16 u 1989.-oj godini, stiglo do 79, na početku ove. Na njoj su i tri lokacije na jugu Srbije: Leskovačko polje, Pusta Reka i Vlasina:

“Leskovačko polje je nominovano zbog jarebice. Njena procenjena populacija na ovom području je izmedju 500 i 1.000 parova. To je vrsta poljske koke koja naseljava, praktično, celu Evropu, ali je, poslednjih godina, izgubila brojnost, pa se najbolji primerci njene populacije nalaze upravo u Leskovačkom polju.

Vlasina, opet, kao Ramsarsko područje, stanište je brojnih vrsta ptica, ali su je posebno dve ucrtale na IBA nacionalnu mrežu:

“Jedna vrsta je prdavac, zanimljiva ptica koja živi na planinskim tresavama i vlažnim livadama.Evidentirano  je izmedju 70 i 100 parova , a druga- nedavno otkrivena u Srbiji, istočna šarena moharica. Naseljava stare listopadne šume i gnezdi se u dupljama drveća. Radi se o interesantnoj selici, čiju populaciju na Vlasini čini oko 50 parova. Područje južne i istočne Srbije treba više istraživati i ono što nam nedostaju su podaci, ističe Ružić.

Popis ptica se u Srbiji obavlja, u proseku, jednom u 10 godina, jer se situacija  u prirodi ubrzano menja. Od prve invertarizacije do danas, slika se potpuno promenila, jer su neke šume nestale, a sa njima i pojedine vrste ptica, a pojavile se druge, koje nikada nisu živele ovde.

“U poslednjih 20 godina, otkrili smo desetak novih vrsta na teritoriji Srbije, a neke se čak i gnezde u našoj zemlji. Zbog klimatskih promena, dogadjaju se doskora nezamislive promene. Pojedine vrste ptica koje su nekada živele samo na  jugu Grčke, Albanije ili Turske, polako naseljavaju Balkan. Zanimljivo je da ptice menjaju i navike, pa recimo bele rode, koje su u jesen odlazile u toplije krajeve, sada sve češće ostaju u Srbiji, jer je klima drugačija.

Sve vrste koje ptica koje žive na IBA područjima su strogo zaštićene ili zaštićene, što znači da se ne smeju  proganjati, ubijati,  komercijalno koristiti i ne smeju im se uništavati staništa. U narednom periodu Društvo za zaštitu i proučavanje ptica ima zadatak da sa tim upozna domaće stanovništvo,  resorne institucije i donosioce odluka. Prema Zakonu o zaštiti prirode, svako od područja sa IBA mreže, mora imati svog staraoca, u vidu neke organizacije, kako bi se očuvao status teritorije značajne za ptice.

S.Ć.