Ko je bio Ilija Petrović Strelja- hrabri ”Leskovački vojvoda”

Nije zapisan tačan datum, pa ni godina njegovog rođenja, ali je Ilija Petrović Strelja, u književnosti opisan kao Ilija delija, bez sumnje bio veliki junak Prvog srpskog ustanka, zbog čega ga lično Karađorđe proglašava Leskovačkim vojvodom.

Izvesno je da se rodio u vlasotinačko-grdeličkom selu Gradište, u mahali Gorunje, gde i danas postoji lokalitet Streljino. O njegovom životu do Prvog srpskog ustanka gotovo da nema podataka, osim što je poznato da je bio vlasnik rudnika u Gradištu i samokova u susednom Kozaru. Pouzdano se zna da je bio pismen, što je, u tadašnjoj Srbiji, bila retkost.

Sa svojim bećarima, Strelja se istakao u Deligradskoj bici 1806. godine, a za zasluge je dobio zvanje bimbaše. Sa daljim napredovanjem ustanka i pretenzijama da se proširi ka jugu, a zbog važnosti kontrole tog područja, dobija zadatak od Karađorđa da zatvori Prosečenicu, kako se Grdelička klisura tada zvala.

O velikom Streljinom značaju, kao vođi ustanika, govori i podatak da ga je Krađorđe postavio za komandanta desnog krila fronta, dok je levo vodio čuveni Hajduk Veljko.

о- Godine 1807. vraća se u zavičaj i poziva zemljake da se oslobode viševekovnog turskog ropstva. Sa Savom Dedobarcem i Stanojem Kalom, organizuje ustanike, oslobađa Vlasotince i odatle komanduje daljim akcijama prema Grdelici. Na Đurđevdan, deo njegovih ustanika zatvara Grdeličku klisuru, čije je zauzimanje bilo od strateškog značaja za presecanje puta turskoj vojsci, čime se stiče jedan od preduslova za oslobađanje Leskovca i Niša.

Nakon propasti ustanka 1813. i Karađorđevog bekstva, Strelja sa porodicom prelazi na teritoriju Habzburške monarhije. U Smederevskoj nahiji podiže ustanak i učestvuje u oslobađanju Požarevca.

Ljudi Miloša Obrenovića ga, 1825. godine, u nameštenom sudskom procesu, optužuju za pljačku i ubistvo i predaju Turcima. Obešen je na brdu Mečka, nedaleko od Ražnja.

U književnoj zaostavštini leskovačkog pisca Radeta Jovića, pronađena je priča ”Karađorđev momak, vojvoda leskovački Ilija Strelja”, a najvrednije savremeno književno delo o Iliji Petroviću Strelji je roman ”Vojvoda od Leskovca”, Ivana Ivanovića, koju je komisija Ninove nagrade 1994. godine, uvrstila u najuži izbor za roman godine.

Ovaj sadržaj je deo projekta koji je sufinansirala opština Vlasotince. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.