Jašunjski manastiri – Čuvari pravoslavlja i svedoci vekova

Na obroncima Babičke gore, u tihom zagrljaju prirode, vekovima odjekuju molitve i zvona Jašunjskih manastira – muškog manastira Svetog Jovana Krstitelja i ženskog manastira Vavedenja Presvete Bogorodice.

Ova sveta zdanja, skrivena od pogleda osmanskih vlasti, čuvari su pravoslavlja i svedoci burnih vremena. Manastir Svetog Jovana Preteče datira iz 1517. godine, podignut za vreme igumana Teodosija i vladavine sultana Selima na temeljima još starijeg hrama iz doba Nemanjića.

U to vreme, osmanske vlasti su dopuštale samo obnovu postojećih hramova, ali ne i gradnju novih, što sugeriše da je ovaj manastir stariji od pet vekova. Prema natpisima na temeljima, osnivač manastira je Andronik Kantakuzin, potomak poznate vizantijske porodice, koja je naselila ove krajeve kada se Irina Kantakuzin udala za srpskog despota Đurđa Brankovića.

Ženski manastir Vavedenja Presvete Bogorodice osnovale su 1449. godine četiri sestre – Ksenija, Marta, Teofa i Marija, bliske rođake Andronika Kantakuzina. Na temeljima ranohrišćanske bazilike iz 6. veka podigle su ovaj manastir i, uprkos brojnim iskušenjima, uspele da ga očuvaju. Tokom istorije, manastir je više puta bio paljen i rušen, ali je opstao zahvaljujući monahinjama koje su se posvetile njegovoj obnovi. Posebno značajan period obnove bio je dolazak 32 monahinje iz Rusije nakon Oktobarske revolucije, koje su dale novi život ovom svetom mestu.

Manastir Svetog Jovana pretrpeo je velika razaranja tokom austrijsko-turskih ratova krajem 18. veka, a potom i u Prvom srpskom ustanku 1809. godine, kada su monasi bili primorani da napuste svoja svetilišta. Današnji konak podignut je krajem 19. veka, kao simbol istrajnosti u veri i tradiciji. Pravila u Jašunjskim manastirima su stroga – crkvu mogu posetiti samo kršteni vernici, spremni na post, molitvu, ispovest i pokajanje. Monahinje pomno prate očuvanje tradicije, pa ulazak u crkvu nije dozvoljen ženama u pantalonama, kao ni osobama s tetovažama ili pirsinzima.

Zbog svoje istorijske, umetničke i arhitektonske vrednosti, Jašunjski manastiri proglašeni su kulturnim dobrom od nacionalnog značaja 1983. godine. Pored duhovnog značaja, zaštićena je i prirodna okolina koja ih okružuje. Kroz vekove, ova sveta zdanja s ponosom su čuvala pravoslavlje, prkoseći vremenu i svim izazovima.

Ovaj sadržaj je deo projekta koji je sufinansirao grad Leskovac. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.