Dnevnik Juga Dnevne internet novine juga Srbije
Međunarodna istraživanja na lokalitetu Svinjarička čuka, ove godine, pružila su novi uvid u dugotrajno naseljavanje ove oblasti. Jedan od značajnijih rezultata jeste otkrivanje solidno zidanih objekta iz perioda neolita.
Interdisciplinarna istraživanja, na lokalitetu Svinjarička čuka, na obali istoimene reke i u blizini čuvenog lokaliteta Caričin grad, sprovode se od 2018. godine, u okviru austrijsko-srpske naučne saradnje. Rezultati iz proteklih godina, ukazali su na dugotrajno naseljavanje ove rečne terase, tokom starijeg i srednjeg neolita, poznog bakarnog dova, srednjeg i poznog bronzanog doba, starijeg gvozdenog doba i srednjeg veka.
Tokom avgusta i septembra 2022., istraživačka kampanja se odvijala na dva iskopa, koji su pružili nove naučne dokaze o postojanju naselja u periodu neolita i poznog bronzanog doba, generalno slabije istraženim periodima na teritoriji Srbije.
Jedan od značajnijih rezultata jeste otkrivanje prvih solidno zidanih objekata iz neolitskog perioda, koji se mogu vezivati za starčevačku kulturu. Različiti tragovi svakodnevnog života, iz 6. veka pre nove ere, ukazuju na to da je terasa Svinjaričke reke bila makar privremeno naseljena od strane ranih zemljoradničkih zajednica. Veća pravougaona struktura, prepoznata u vidu pažljio postavljenog kamena i različitih jama, te podova o ostataka peći, otkrivena je na površini od 20 kvadratnih metara. Dodatnim istraživanjem u okviru ovogodišnje kampanje, ova ”kuća” je radiokarbonskom metodom datovana u period od 5.700-5-600 godine pre nove ere.
Ispod nje su otkriveni stariji objekti, iz mlađeg kamenog doba, a iz njega potiču i prvi kameni žrvnjevi za proizvodnju hrane, pronađeni u pomenutim slojevima.
Ovogodišnjim istraživanjima, detektovani su ostaci jako nagorele neolitske arhitekture, čije će dalje iskopavanje biti u fokusu budućih istraživanja. Neolitski arheološki nalazi na lokalitetu Svinjarička čuka, vezuju se za starčevački hotizont na prostoru Balkana, odnosno horizont prvih zemljoradničkih zajednica na prostoru moravskog koridora, koji spaja Podunavlje i Mediteran.
Brojni uzorci prikupljeni tokom ovogodišnje kampanje, pripremljeni su za dalje bioarheološke i geološke analize, sa ciljem dobijanja jednog potpuno novog seta različitih podataka. Oni bi, u kombinaciji sa novootkrivenim objektima na lokalitetu, mogli da ponude novu sliku neolitskog perioda i bronzanog doba.
Istraživanja se sprovode u okviru naučne saradnje između austrijske Akademije nauka i Arheološkog instituta u Beogradu. Regionalni partner je Narodni muzej u Leskovcu, a arheološka iskopavanja na površini od 1.600 kvadratnih kilometara, finansiraju Austrijski naučni fond i Inovativni fond austrijske Akademije nauka.
Deo tima arheologa, inženjera i tehničara je i kustos Narodnog muzeja u Leskovcu, Vladimir Stevanović.
