Ko su bili Rade Metalac, Marko Crni i Bora Piksla: Nijedan od ovih heroja nije doživeo 30. rođendan

Sva trojica život su izgubili u borbi sa fašistima, vođeni idealima o boljem, pravednijem i slobodnijem životu. Bora je streljan u 27-oj, Marko je pokošen mitraljezom u 24.-toj, a Rade nije imao ni 22 godine kada je stradao od ljotićevskog revolvera

Marko Crni, odnosno Blagoje Kostić, rodio se 1919. godine u Velikom Suvodolu kod Pirota. Pre Drugog svetskog rata, radio je kao pekarski radnik, a vrlo rano stupio je u Kukavični partizanski odred. Tamo i dobija nadimak Marko Crni i postaje jedan od najomiljenijih boraca. Ostao je upamćen po nekoliko akcija, posebno onoj kada je likvidiran Milan Krulj, šef agenata Predstojništva policije. U žaru borbe sa više stotina četnika u Barju, 10. decembra 1943. godine, pokosio ga je neprijateljski mitraljez. Bio je jedan od najboljih diverzanata u ovom kraju. Narodnim herojem, proglašen je 1952. godine.

Blagoje Ristić, odnosno Rade Metalac, rođen je 1921. godine u Prilepu, iako mu je otac rodom iz Donjeg Konjuvca kod Bojnika. Učio je gimnaziju, a posle prešao na bravarski zanat. Vrlo mlad je stupio u redove radničke omladine i naprednog pokreta.

Već 1938. godine je sekretar organizacije metalaca i nakon hapšenja grupe ilegalaca, među kojima je bio i Rade, interniran je u konc-logor u Ivanjici, a početkom 1941. proteran za Srbiju. U Leskovcu je odmah nastavio aktivan rad, zbog čega je upao u oči neprijatelju. Uhapšen je od ljotićevaca, a jedan od njih ga je 11. oktobra 1942. godine, u zgradi škole ”Vuk Karadžič”, smrtno ranio.

Bora Dimitrijević Piksla, rodio se 1915. godine, u gradskoj porodici obrazovanih roditelja, Atanasija i Dare, predsednika Prvostepenog suda u Leskovcu i učiteljice.

Osnovnu školu i Gimnaziju je završio u rodnom gradu, a potom otišao na studije agronomije u Beograd. Po okončanju studija, oformio je prvo amatersko pozorište u Leskovcu. Bio je glumac amater, reditelj, a kasnije i upravnik pozorišta. Odmah po izbijanju Drugog svetskog rata, među prvima je otišao u partizane, u Kukavičko-leskovački odred.

Gestapo ga je streljao 27. juna 1942. godine, na niškoj tvrđavi. Imao je nepunih 27 godina.

Potomci čuvaju uspomenu na ove junake, pa njihova imena nose ulice, mesne zajednice, škole, a u kući Bore Dimitrijevića danas je muzej.